Dış kaynak bir IT birimi için en kolay iştir aslında. Başarılı olursa sunumu siz yapar, alkışları toplarsınız. Başarısız olursa “Efenim biz firmaya ticket açtık, gerekiyorsa satınalma firmaya baskı yapsın” bahanesi her zaman elinizin altındadır. Para tabii sizin cebinizden değil şirketin kasasından çıkar.
Oysa Türkiye’nin artık ucuz Dolar ve bol kredi bulunamayan mevcut ekonomik durumunda neyi nasıl outsource ediyoruz ve outsource etmeden çözümü ne kadara patlar soruları çoktan gündeme gelmeliydi. Bu yazıda dış kaynak kullanımını çalışan maliyetiyle de karşılaştırıyorum.
Herhalde son on yıldır herkesten iş hayatıyla ilgili bir “dijital dönüşüm” fikri ve sorusu duyarım. Bu “dijital dönüşüm”lerin neredeyse tamamının ise aynı yere vardığını gördüm: Eskiden ne yapıyorsa onu bilgisayar ekranında yapmak. Bu sefer süreçleri kolaylaştırıp hızlandırması, maliyetleri düşürmesi gereken dijital dönüşüm bunların hiçbirini yapmıyor, hatta maliyetleri artırıyor.
“Ustaların dediği”ne her zaman kulak asmayın: Kendi arabam Alfa Romeo 156 Selespeed özelinde, tek kavramalı otomatik şanzımanların büyük çoğunluğuna uyarlanabilir bir makale olacak bu.
Bir çalışandan uçmasını bekliyorsanız, o çalışan uçar. Ne kadar yüksekten uçacağı sizin kaynak veya performans yönetiminize bağlı.
İnternet “meme”lerini takip ediyorsanız Uçan Adam Sabri’yi görmüşsünüzdür. Bir televizyon programında uçtuğunu iddia edip, yalan söylediği imasında bulunulunca kendini yere atan adam. Kelimeler yetmez bazen:
Geçen yıllarda Cem Yılmaz’ın bu durumu yorumladığı bir video izlemiştim (Meraklısına tam video burada). Fikir oradan geliyor aslında. Cem Yılmaz “Bir programda konuk ettiğiniz bir insandan uçmasını bekliyorsanız, o da uçar” diyordu. Bu yorum doğru kaynak yönetimi ve kalite denetimleri olmadığında bir iş biriminden çıkan işi de tarif ediyor. Gerçekçi olmayan beklentileriniz ve üstünde pek düşünülmemiş çıktı standartlarınız varsa gelen sonuç da buna uygun olur.
Göreve göre yetkinliği yeterli iki kişilik bir ekibiniz olduğunu varsayın. Elinizde yapılması gereken 100 parça iş var. Şimdi sorsak, bu insanlara bu işleri yaptırmanın yönetici sayısı kadar yolu çıkar. Bu yollardan bir kısmı işlerin gerçekten yapılmasına yöneliktir. Gerisi ise genellikle işi kapatmaya (kapalı göstermeye) yönelik. Bir başka deyişle:
Eldeki kaynaklar ve katı bağımlılıklara göre, işlerin çıktılarını ve bu çıktıların standartlarını belirleyebilir, belirlediğiniz standartlardaki çıktıları gerçekleştirmek için gerekli süreyi öngörmeye çalışabilirsiniz mesela. Sonra da çıktıları değerlendirip, gelecekteki kaynak ve iş planlamanızı eniyileştirmeye çalışırsınız.
Ya da, “siz yöneticisinizdir ve sizin işiniz talimat vermektir”. Nokta. Bu işler Haziran’a kadar kapatılacak, yıl sonunda da performansınızı ona göre değerlendireceğim der geçersiniz.
Türk tipi iş yönetiminde azıcık etrafınıza bakmışsanız bu ikincisinin en yaygını olduğunu bilirsiniz. Bunun sonucu ise neredeyse hiç sekmez: Çalışan sizin beklentinizin, amirlerinize ne kadar çok sayıda işin ne kadar kısa sürede kapatıldığını övünerek gösteren bir rapor vermek olduğunu, işin sonucu ve kalitesine bir şikayet gelene kadar bakmayacağınızı ve kendisini de sadece ne kadar hızlı iş kapattığına göre değerlendireceğinizi anladığında artık o işleri düzgün yapmaya değil, görev listesinde kapalı göstermeye odaklanır. Sabri Bey artık uçuyordur. Daha da indiremezsiniz.
Benim profesyonel anlamda çalıştığım alanlar mühendislik ve bilgi teknolojileri. Bu alanlarda yukarıdaki durumun sonuçları ilk başta hemen zaman hafif görünür. Sonuçların ağırlığını bir sonraki iş döneminde harcadığınız para ve işgücü olarak görürsünüz –tabii takip ediyorsanız. İstekler “şu ekranın yapılması” seviyesinde gelir; işin kapatılması gereken tarihte o ekran tasarlanmış ve devreye alınmıştır. Ama arka tarafta kafa yormadan yapılmış eksik bir algoritma kullanılmıştır. Altı ay geçer, yapılan uygulama yaygın şekilde kullanılmaya başlar ve bom: Kullanıcılar ABC formunun çok yavaş çalıştığından şikayet etmeye başlar. Ya da bir organizasyon değişir, onay süreçleriniz sapıtır. Tekrar işgücü ayırırsınız, bu sefer elinizdeki diğer işler sıkıştırır ve gelecekte tekrar, tekrar, tekrar işgücü ayıracağınız bir döngüye girersiniz.
Bu yazıyı kısa tutmaya niyetliydim ve öyle yapacağım. Ama yazdıkça bunun basbayağı “Sabri Bey Hipotezi” diye kitap olacak konusu var gibi gelmeye başladı. 🙂 Burada kapatayım.
ZFS’in en büyük özelliklerinden bir tanesi “bedavadan az pahalı” snapshot’lar. Bunlarla çok büyük yedekleme olanakları doğuyor. Ayrıca ZFS -Sun tarafından geliştirilmiş bir dosya sistemi olarak- yedeklerinizi aynı makinada almanın anlamsızlığını da hatırlatıp zfs send ve zfs receive komutlarını sunuyor.
Daha önce ZFS’den bahsetmiştim ama kullandıkça bunun bir yazı dizisini hakettiğine karar verdim. Türkçe kaynak miktarı sıkıntılı malum. Bu yazı dizisinde akademik mevzulardan mümkün olduğunca kaçınmaya çalışıp, daha çok kullanıma yönelik bilgiler vereceğim. Hedefim, sadece bu yazı dizisini okuyup sistemlerinizde ZFS kullanmaya başlayabilmeniz.
Yazı dizisinde yeni yazılar yayınladıkça burada bunlara bağlantı vereceğim. Eğer ZFS yazı dizimi takip etmek istiyorsanız bu sayfaya arada bir uğrayın. İşim bittiğinde ise yine bu sayfadan gerekli her yere bağlantılarla ulaşabileceksiniz.
Malum-u aliniz, kendin yap akımının kendimce sıkı bir takipçisiyim. Böyle bir hobiniz olunca zaman size biriken bir sürü malzeme ve parça olarak geri dönüyor. Bu kötü bir şey değil, aksine, aklınıza gelen fikirleri çok hızlı uygulamaya başlamak demek. Ama size kaçınılmaz sonu söyleyeyim: Bir gün dönüp bakacaksınız ve üşenmeyip düzgün bir takip sistemi oluşturmuş olsaydınız ne kadar zaman kazanacağınızı göreceksiniz.
…hem de başlangıçta ek disk alanı gerektirmeden. “Biz imajdan kurup geçiyoruz ki?” demeden önce geçen yıl yeni bilgisayarlar için harcadığınız saatleri toplayıp rakamlarla bir gelin öyle konuşalım. 🙂 Bu yazıda backing file kavramını açıkladıktan sonra sonuç kısmında bunu şablon niyetine kullanarak yeni gelen çalışana son derece “standart” bir bilgisayar verip daha masasına geçmeden şirketin tüm programlarının kurulu olduğu bir çalışma ortamının nasıl hazırlandığını gösteriyorum.
Şimdiye kadar sık duyduğum bir yanılgı, RAID’in bir tür data cevşeni gibi her türlü musibetten koruduğu inancı. Evinizde filmleri depolamak için aldığınız veri depolama kutuları için yeterli belki ama kritik veri saklıyorsanız bu size sahte bir güvenlik hissi sağlıyor da olabilir. Okumaya devam et “RAID1/5 ile bazı veri kaybı riskleri”
İnternet üzerinden bir şeyler paylaşmayalı yıllar oldu. Şimdi bir dönüş yapayım diyorum. Bu İnternet günlüğü de bunun için bir başlangıç.
Neler yapacağıma henüz karar vermedim. Aslında bu alanın ana sayfası bile yok henüz. 🙂 Genelde teknik konular olacak, orası kesin. Bilgi teknolojileri, arabalar, evde kendin yap konuları, gömülü devreler. Ah, “tekno-baba”!
